مجله دانشگاه علوم پزشکی جیرفت

مقدمه: بدنامی اجتماعی (استیگما) ادراک‌شده یکی از مهم‌ترین پیامدهای اجتماعی ـ روانی در افراد با علائم HIV است. عوامل روانی- اجتماعی متعددی در تعیین استیگمای ادراک‌شده در بیماران با علائم HIV مورد توجه بوده است. این مطالعه با هدف تعیین رابطه ادراک بیماری و استیگمای ادراک شده در بیماران با علائم HIV انجام شد.

روش کار: مطالعه حاضر یک مطالعه مقطعی- تحلیلی می‌باشد. نمونه 63 نفری مورد بررسی در این مطالعه از بین 80 بیمار با علائم HIV که جهت مشاوره و مداوا به مرکز مشاوره بیماری‌های رفتاری یزد مراجعه کرده بودند و رضایت به انجام تحقیق دادند جمع‌آوری شد. این بیماران با استفاده از روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب گردیدند. ابزار گردآوری داده‌ها، پرسشنامه استاندارد شده ادراک بیماری (IPQ) و پرسشنامه اصلاح شده استیگما در بیماران مبتلا به HIV (HIVPSS) بود. تجزیه و تحلیل‌ها بر اساس آزمون همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه در سطح معناداری 05/0 با استفاده از نرم‌افزار SPSS نسخه 20 انجام گرفت.

یافته‌ها: استیگمای ادراک‌شده، همبستگی معناداری با مؤلفه‌های برآیند بیماری (01/0> P، 377/0- = r) و خط زمانی حاد-مزمن (01/0> P، 447/0- = r) داشت اما با سایر مؤلفه‌های ادراک بیماری، مانند تظاهرات هیجانی، کنترل درمان، خط زمانی دوره‌ای، انسجام بیماری و کنترل شخصی (05/0< P) همبستگی نداشت. تحلیل رگرسیون چندگانه سلسله مراتبی نشان داد که مؤلفه‌های ادراک بیماری 1/38 درصد از واریانس استیگمای ادراک‌شده را توجیه نمودند.

نتیجه‌گیری: در مطالعه حاضر تأثیر ادراک بیماری بر استیگمای ادراک‌شده در بیماران با علائم HIV مورد تائید قرار گرفت؛ بنابراین، انجام مداخله‌های رفتاری ـ اجتماعی با هدف اصلاح و تغییر جنبه‌های مختلف ادراک بیماری در بیماران با علائم HIV می‌تواند در کنترل و کاهش استیگمای ادراک شده در افراد با علائم HIV سودمند باشد.

کلید واژه‌ها: HIV،AIDS، بدنامی، استیگما، ادراک‌شده، بیماری، ایران