1- استادیار، گروه بیولوژی و کنترل ناقلین بیماری ها، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی شیراز، شیراز، ایران
2- استادیار، گروه آموزش بهداشت و ارتقا سلامت، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان، رفسنجان، ایران ، y.salimabadi@rums.ac.ir
چکیده: (304 مشاهده)
در آخرین ماه های سال 2019 میلادی، نوع جدیدی از ویروس کرونا (SARS-CoV2) که ناخوشی های شدید در سیستم تنفسی ایجاد می کرد در جهان پدیدار گشت و سازمان جهانی بهداشت نام بیماری ایجاد شده به وسیله این ویروس را کرونا ویروس 2019یا به اختصار Covid-19 نامید (1-3). پس از ثبت اولین موارد کووید-19، این بیماری تقریباً تمام نقاط دنیا را تحت تاثیر خود قرار داد و نهایتاً در مارس 2020 توسط سازمان جهانی بهداشت به عنوان یک پاندمی اعلام گردید (3، 4). افراد آلوده به ویروس کرونا، هنگام صحبت کردن، عطسه کردن و سرفه کردن با انتقال قطرات تنفسی و یا تماس شخصی با افراد دیگر نقش عمده ای در انتقال بیماری کووید-19 ایفا می کنند (5، 6). اکثر عوامل بیماری زای انسانی توسط حشرات به 2 روش عمده مکانیکی و بیولوژیکی به انسان منتقل می شوند. به این صورت که در روش مکانیکی این عوامل از مکان های آلوده به سطوح خارجی بدن حشره مثل پاها یا قطعات دهانی چسبیده و به همین صورت و بدون هیچ تغییری به مواد غذایی مورد استفاده انسان انتقال می یابند؛ در واقع حشره به عنوان یک وسیله برای حمل و انتقال عوامل ایجاد کننده بیماری به حساب می آید. اما در روش بیولوژیکی، این عوامل بیماری زا در حین خونخواری (گزش) در داخل بدن حشرات رشد و تکثیر یافته و حتی شکل ظاهری اولیه انگل نیز تغییر می کند و سپس در خونخواری بعدی از یک میزبان سالم به فرد جدید منتقل می شوند (7-9). در بعضی از مطالعات مشخص شده است که در شرایط آزمایشگاهی ویروس کرونا میتواند تا ساعتها روی بدن حشره زنده بماند (10). علاوه بر این، ژنوم ویروس کرونا نیز از سطوح داخلی و خارجی برخی از حشرات نیز جداسازی گردیده است ولی در مورد این که آیا این ویروس میتواند از طریق حشرات به صورت مکانیکی باعث ایجاد بیماری در افراد دیگر شود به قاطعیت چیزی نمیتوان گفت و به نظر میرسد در این مطالعات به این نکته اشاره شده است که حشرات می توانند آن را به محیط های جدید حمل نمایند (11، 12). بیشتر ویروس های منتقله از طریق حشرات، مثل ویروس عامل بیماری تب زرد و تب دانگ در داخل خون تکثیر می یابند و از طرف دیگر خود حشره نیز در داخل بدنش شرایطی را فراهم می کند که برخی عوامل بیماریزا می توانند در داخل بدن آن رشد و تکثیر یابند (7، 9، 13). اما در مورد ویروس کرونا به نظر می رسد این شرایط برقرار نیست چون اولاً این ویروس در داخل سیستم تنفسی رشد و تکثیر می یابد و به دلیل عدم حضور ویروس در خون انسان و یا مقدار خیلی اندک، مانع از برداشت آن توسط حشرات در حین خونخواری می شود. علاوه بر این تلقیح ویروس کرونا به سینه برخی از حشرات نیز نتوانست منجر به آلودگی آنها گردد. همچنین انتقال ویروس به رده های سلولی مشتق شده از بعضی حشرات نیز با شکست روبرو شد و ویروس نتوانست در هیچ کدام از آنها رشد پیدا کند. نهایتاً این یافته ها بر این نکته تاکید می کنند که امکان انتقال بیولوژیکی ویروس کرونا توسط حشرات نیز وجود ندارد (13-16). تا به امروز هیچ گزارشی مبنی بر ایجاد بیماری Covid-19 در افراد، توسط حشرات چه از طریق مکانیکی و چه از طریق بیولوژیکی وجود ندارد. در واقع ویروس توسط حشرات فقط حمل می گردد و نیاز به مطالعات تکمیلی بیشتری به منظور بررسی دقیق امکان انتقال بیماری توسط حشرات می باشد.
واژههای کلیدی: حشره،
کووید 19،
بیماری
نوع مطالعه:
كاربردي |
موضوع مقاله:
علوم بهداشت / بهداشت عمومی دریافت: 1402/11/8 | پذیرش: 1403/2/3 | انتشار: 1403/4/10
ارسال پیام به نویسنده مسئول