Journal of Jiroft University of Medical Sciences
مجله دانشگاه علوم پزشکی جیرفت
J Jiroft Univ Med Sci
Medical Sciences
http://journal.jmu.ac.ir
1
admin
2538-2810
2538-2810
fa
jalali
1399
10
1
gregorian
2021
1
1
7
4
online
1
fulltext
fa
مدرسه خانوادگی دیابت : فواید و مشکلات
Diabetes family school: benefits and difficulties
علوم بهداشت / اپیدمیولوژی
Health Sciences / Epidemiology
پژوهشي
Research
<strong><span style="font-family:B Mitra;"><span style="font-size:12.0pt;">سردبیر محترم</span></span></strong><br>
<span style="font-family:B Mitra;"><span style="font-size:12.0pt;">دیابت نوع دو یکی از بیماری­ های مزمن با شیوع بالا در جهان می­ باشد. در سال 2017 میزان بروز و شیوع جهانی دیابت به ترتیب 9/22 میلیون و 476 میلیون نفر بوده است و پیش­ بینی می­ شود که تا سال 2025 این میزان­ ها به ترتیب به 6/26 میلیون و 9/570 میلیون نفر برسد (1).</span></span> <span style="font-family:B Mitra;"><span style="font-size:12.0pt;">یکی از مشکلات بیماران، سطح پایین اطلاعات یا آگاهی بیماران و خانواده ­های آنها در ارتباط با دیابت نوع 2 می­ باشد. خودکارآمدی در مدیریت دیابت می­ تواند موجب توانمندی بیماران و افزایش مشارکت فعال آنها در روند درمان شود. به ­علاوه، رفتار بیمار تحت تأثیر دانش و نگرش وی نسبت به بیماری است (2). از راه­ های ارتقاء سطح دانش بیماران دیابتی با رویکرد بیان مسائل و مشکلات و افزایش آگاهی خانواده بیماران، شرکت در نشست­ ها یا جلساتی است که در آن بیماران به عنوان گروه همسان نظرات خود را در خصوص بیماری، عوارض، درمان و کنترل بیان نموده و یک متخصص یا فرد آموزش­ دیده در پایان نظرات را اصلاح یا تأیید می ­نماید. این روش با عنوان طرح مدرسه خانوادگی دیابت با هزینه اندک در مرکز تحقیقاتی درمانی دیابت یزد در حال اجرا می­ باشد. این طرح می­ تواند در سالن اجتماعات مراکز تحقیقاتی دیگر نیز برگزار شود</span></span><span dir="LTR">.</span><span style="font-family:B Mitra;"><span style="font-size:12.0pt;"></span></span><br>
<span style="font-family:B Mitra;"><span style="font-size:12.0pt;">مراحل انجام طرح شامل 1- ثبت نام بیماران، 2- تماس با بیماران و توضیح طرح و ثبت مشخصات ایشان، 3- دعوت بیماران</span></span> <span style="font-family:B Mitra;"><span style="font-size:12.0pt;">و 4- شروع دوره ها (شامل نیازسنجی، تعیین پشتیبان و سنجش مهارت) می باشد.</span></span><br>
<span style="font-family:B Mitra;"><span style="font-size:12.0pt;">در این طرح، بیماران از طریق سامانه پیام کوتاه یا مراجعه حضوری به مرکز تحقیقات دیابت، اقدام به ثبت نام می­ نمایند. پس از آن، کارشناس مربوطه با ثبت­ نام کنندگان تماس می­ گیرد. ضمن توضیحات اجمالی در مورد طرح، مشخصات فرد و دو نفر از خانواده ایشان که تمایل به شرکت در طرح را دارند ثبت می­ کند. بیماران به­ صورت گروه ­بندی به مرکز دعوت خواهند شد. این طرح آموزشی شامل سه دوره می ­باشد</span></span><span dir="LTR">.</span><span style="font-family:B Mitra;"><span style="font-size:12.0pt;"> دوره اول طرح، با نظر اساتید، عنوان ­بندی و زمان کلاس از طریق پیام کوتاه و تماس تلفنی به شرکت کنندگان اطلاع داده می­ شود. در این دوره از بیماران خواسته می­ شود تا نیازهای خود را با توجه بیماری دیابت به ترتیب درجه اهمیت مشخص کنند. سپس توسط کارشناس مربوطه سرفصل­ های متناسب با آن جمع ­آوری می ­گردد</span></span><span dir="LTR"> .</span><span style="font-family:B Mitra;"><span style="font-size:12.0pt;"></span></span><br>
<span style="font-family:B Mitra;"><span style="font-size:12.0pt;">در مرحله دوم، هر بیمار، یک کارشناس به عنوان پیشتیبان و راهنما خواهد داشت که مسائل خود را با او در میان خواهد گذاشت. همچنین این پشتیبان، همراه بیمار برای مراجعه به مرکز و ویزیت پزشکان خواهد بود. در این دوره از میان شرکت ­کنندگان افرادی که استعداد آموزش و انتقال پیام را دارند، انتخاب و به­ عنوان مربی به صورت تخصصی آموزش می ­بینند. پس از پایان این دوره، آزمونی تحت عنوان سنجش مهارت برخورد با بیماری دیابت گرفته ­شده و به افرادی که امتیاز بالایی کسب کنند جوایزی اهدا خواهد شد</span></span><span dir="LTR">.</span><span style="font-family:B Mitra;"><span style="font-size:12.0pt;"></span></span><br>
<span style="font-family:B Mitra;"><span style="font-size:12.0pt;">در دوره سوم نیز افرادی که آموزش مربی­ گری دیده ­اند به محله­ ها و مناطق شهر برای برگزاری کلاس ­های طرح، نظارت بر کیفیت مطالب و نحوه ارائه­ ی آن اعزام خواهند شد. در هر دوره نیز بسته­ های آموزشی به بیماران داده خواهد شد</span></span><span dir="LTR">.</span><span style="font-family:B Mitra;"><span style="font-size:12.0pt;"></span></span><br>
<span style="font-family:B Mitra;"><span style="font-size:12.0pt;">با انجام این چنین اقدامات متفاوت، می­ توان در جهت افزایش آگاهی این بیماران و در نتیجه کاهش عوارض آن گام برداشت و پیشگیری مناسبی برای خانواده این بیماران که گروه پرخطری برای این بیماری هستند، خواهد بود. مدرسه خانوادگی دیابت می ­تواند به عنوان یک طرح، به آموزش و پرورش ارائه شود. بنابراین از کودکی، افراد با این بیماری آشنا شوند. زیرا که بیماری­ های مزمنی چون دیابت نتیجه سبک زندگی افراد در گذشته می ­باشد. یا حتی می­ توان محل آموزش را به فروشگاه­ های مواد غذایی و پارک ­ها منتقل کرد تا مردم به طور مستقیم با مواد غذایی مناسب و حرکات ورزشی برای سلامتی شان آشنا شوند. به نوعی خودمراقبتی را در مردم گسترش دهیم</span></span><span dir="LTR">.</span><span style="font-family:B Mitra;"><span style="font-size:12.0pt;"></span></span><br>
<strong><span style="font-family:B Mitra;"><span style="font-size:12.0pt;">سردبیر محترم</span></span></strong><br>
<span style="font-family:B Mitra;"><span style="font-size:12.0pt;">دیابت نوع دو یکی از بیماری­ های مزمن با شیوع بالا در جهان می­ باشد. در سال 2017 میزان بروز و شیوع جهانی دیابت به ترتیب 9/22 میلیون و 476 میلیون نفر بوده است و پیش­ بینی می­ شود که تا سال 2025 این میزان­ ها به ترتیب به 6/26 میلیون و 9/570 میلیون نفر برسد (1).</span></span> <span style="font-family:B Mitra;"><span style="font-size:12.0pt;">یکی از مشکلات بیماران، سطح پایین اطلاعات یا آگاهی بیماران و خانواده ­های آنها در ارتباط با دیابت نوع 2 می­ باشد. خودکارآمدی در مدیریت دیابت می­ تواند موجب توانمندی بیماران و افزایش مشارکت فعال آنها در روند درمان شود. به ­علاوه، رفتار بیمار تحت تأثیر دانش و نگرش وی نسبت به بیماری است (2). از راه­ های ارتقاء سطح دانش بیماران دیابتی با رویکرد بیان مسائل و مشکلات و افزایش آگاهی خانواده بیماران، شرکت در نشست­ ها یا جلساتی است که در آن بیماران به عنوان گروه همسان نظرات خود را در خصوص بیماری، عوارض، درمان و کنترل بیان نموده و یک متخصص یا فرد آموزش­ دیده در پایان نظرات را اصلاح یا تأیید می ­نماید. این روش با عنوان طرح مدرسه خانوادگی دیابت با هزینه اندک در مرکز تحقیقاتی درمانی دیابت یزد در حال اجرا می­ باشد. این طرح می­ تواند در سالن اجتماعات مراکز تحقیقاتی دیگر نیز برگزار شود</span></span><span dir="LTR">.</span><span style="font-family:B Mitra;"></span><br>
<span style="font-family:B Mitra;"><span style="font-size:12.0pt;">مراحل انجام طرح شامل 1- ثبت نام بیماران، 2- تماس با بیماران و توضیح طرح و ثبت مشخصات ایشان، 3- دعوت بیماران</span></span> <span style="font-family:B Mitra;"><span style="font-size:12.0pt;">و 4- شروع دوره ها (شامل نیازسنجی، تعیین پشتیبان و سنجش مهارت) می باشد.</span></span><br>
<span style="font-family:B Mitra;"><span style="font-size:12.0pt;">در این طرح، بیماران از طریق سامانه پیام کوتاه یا مراجعه حضوری به مرکز تحقیقات دیابت، اقدام به ثبت نام می­ نمایند. پس از آن، کارشناس مربوطه با ثبت­ نام کنندگان تماس می­ گیرد. ضمن توضیحات اجمالی در مورد طرح، مشخصات فرد و دو نفر از خانواده ایشان که تمایل به شرکت در طرح را دارند ثبت می­ کند. بیماران به­ صورت گروه ­بندی به مرکز دعوت خواهند شد. این طرح آموزشی شامل سه دوره می ­باشد</span></span><span dir="LTR">.</span><span style="font-family:B Mitra;"><span style="font-size:12.0pt;"> دوره اول طرح، با نظر اساتید، عنوان ­بندی و زمان کلاس از طریق پیام کوتاه و تماس تلفنی به شرکت کنندگان اطلاع داده می­ شود. در این دوره از بیماران خواسته می­ شود تا نیازهای خود را با توجه بیماری دیابت به ترتیب درجه اهمیت مشخص کنند. سپس توسط کارشناس مربوطه سرفصل­ های متناسب با آن جمع ­آوری می ­گردد</span></span><span dir="LTR"> .</span><span style="font-family:B Mitra;"></span><br>
<span style="font-family:B Mitra;"><span style="font-size:12.0pt;">در مرحله دوم، هر بیمار، یک کارشناس به عنوان پیشتیبان و راهنما خواهد داشت که مسائل خود را با او در میان خواهد گذاشت. همچنین این پشتیبان، همراه بیمار برای مراجعه به مرکز و ویزیت پزشکان خواهد بود. در این دوره از میان شرکت ­کنندگان افرادی که استعداد آموزش و انتقال پیام را دارند، انتخاب و به­ عنوان مربی به صورت تخصصی آموزش می ­بینند. پس از پایان این دوره، آزمونی تحت عنوان سنجش مهارت برخورد با بیماری دیابت گرفته ­شده و به افرادی که امتیاز بالایی کسب کنند جوایزی اهدا خواهد شد</span></span><span dir="LTR">.</span><span style="font-family:B Mitra;"></span><br>
<span style="font-family:B Mitra;"><span style="font-size:12.0pt;">در دوره سوم نیز افرادی که آموزش مربی­ گری دیده ­اند به محله­ ها و مناطق شهر برای برگزاری کلاس ­های طرح، نظارت بر کیفیت مطالب و نحوه ارائه­ ی آن اعزام خواهند شد. در هر دوره نیز بسته­ های آموزشی به بیماران داده خواهد شد</span></span><span dir="LTR">.</span><span style="font-family:B Mitra;"></span><br>
<span style="font-family:B Mitra;"><span style="font-size:12.0pt;">با انجام این چنین اقدامات متفاوت، می­ توان در جهت افزایش آگاهی این بیماران و در نتیجه کاهش عوارض آن گام برداشت و پیشگیری مناسبی برای خانواده این بیماران که گروه پرخطری برای این بیماری هستند، خواهد بود. مدرسه خانوادگی دیابت می ­تواند به عنوان یک طرح، به آموزش و پرورش ارائه شود. بنابراین از کودکی، افراد با این بیماری آشنا شوند. زیرا که بیماری­ های مزمنی چون دیابت نتیجه سبک زندگی افراد در گذشته می ­باشد. یا حتی می­ توان محل آموزش را به فروشگاه­ های مواد غذایی و پارک ­ها منتقل کرد تا مردم به طور مستقیم با مواد غذایی مناسب و حرکات ورزشی برای سلامتی شان آشنا شوند. به نوعی خودمراقبتی را در مردم گسترش دهیم</span></span><span dir="LTR">.</span><span style="font-family:B Mitra;"></span><br>
478
479
http://journal.jmu.ac.ir/browse.php?a_code=A-10-189-1&slc_lang=fa&sid=1
Hassan Ali
Mahmoudi Kohani
حسنعلی
محمودی کهنی
10031947532846004797
10031947532846004797
No
Diabetes Research Center, Shahid Sadoughi University of Medical Sciences, Yazd, Iran
مرکز تحقیقات دیابت، دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد،یزد، ایران
Seied Mohammad Reza
Aghaee Meybodi
سید محمدرضا
آقایی میبدی
10031947532846004798
10031947532846004798
No
Diabetes Research Center, Shahid Sadoughi University of Medical Sciences, Yazd, Iran
مرکز تحقیقات دیابت، دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد،یزد، ایران
Maryam
Askari
مریم
عسکری
askariM204@gmail.com
10031947532846004799
10031947532846004799
Yes
Department of Environmental Health Engineering, Faculty of Par-medicine, Genetics and Environmental Adventures Re-search Center, Shahid Sadoughi University of Medical Sciences, Abarkuh, Yazd, Iran
مرکز تحقیقات ژنتیک و مخاطرات محیطی، دانشکده پیراپزشکی ابرکوه، دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد، یزد، ایران